Drie caveats vooraf: De eerste is dat de uitgeverij mij benaderd heeft om het boek te recenseren. Het tweede is dat ik Frank Bruining ken. Het derde: Ik ben in de jaren 2008 tot 2017 zeven keer in Peru in Q'eros geweest, in totaal een maand of negen en heb daar met de sjamanen gewerkt. Ik spreek Quechua, de oude taal van de Inka. Ik weet er dus ook ietsje van, denk ik.
En dan, ik lees het boek van Frank, heel vlot en begrijpelijk geschreven en losjes gebouwd om de vijf belangrijkste begrippen uit de worldview van de Peruaanse hooggebergte sjamanen. NB: Dat is wat anders dan de jungle, waar ze vooral met psychotropische stoffen zoals Ayahuasca werken.
Frank geeft een lezenswaardige inleiding, lichtvoetig, speels, soms van de hak op de tak, dus enige geestelijke wendbaarheid bij het lezen is aan te bevelen. Maar hij graaft voldoende diep om de materie goed voor het voetlicht te brengen. Hij neemt zichzelf niet al te serieus en steekt de hand ook in eigen boezem. Tja, we doen niet alles in het leven perfect.
De uitgebreide meditatieoefeningen heb ik niet geprobeerd, ik heb mijn eigen routines, maar al lezende denk ik dat ze zeker werken. Hij zegt het niet zo, maar de meditaties zijn in feite sjamanistische journeys, reizen van de geest. Alleen, lezen helpt dus niet, je moet ze ook werkelijk doen en vaak herhalen, zoals Frank terecht opmerkt.
Van dit boek word je geen Peruaanse sjamaan en dat is ook niet de bedoeling. Wat Frank wil laten zien is dat je vooral beperkt wordt door je eigen beperkende gedachten over jezelf. Dat is geen preek voor positief denken en affirmaties, nee, het is met als kapstokken die vijf begrippen een weg naar eerlijkheid tegenover jezelf en daarmee tegenover anderen.
Frank is van het type: Kijk mij eens! Hij schrijft het zelf. Maar hij is eerlijk genoeg om daar hard om te lachen en te bevestigen dat hij dat nog steeds soms doet. Je wordt er dus niet heilig van, maar wel wijzer.
En verder, je kunt het alleen in jezelf vinden en je moet het uit jezelf halen. Wij zijn in wezen allemaal Baron Munchausen, die zich aan zijn haren uit het moeras trok. Maar soms is het handig als er iemand is die een suggestie kan doen over aan welke haar je het beste kunt trekken. Dat is de functie van dit boek en dat doet het heel goed.
Is er geen kritiek? Ja, als je verwacht een diepgravende verhandeling over Peruaans hooggebergte sjamanisme te lezen moet je hier niet zijn. Maar dat is de opzet van het boek niet. De lichtvoetigheid is juist een voordeel. Alle zwaarwichtigheid gaat, volkomen terecht op de schop. Spiritualiteit moet je zoeken op de straat en in het echte leven.
Als je wars bent van dogmatisch denken, genoeg hebt van alles maar 'moeten', maar wel geïnteresseerd in hoe het anders zou kunnen, dan is dit boek een heel goede starter. Daarna kun je je eigen weg wel vinden, letterlijk. Uiteindelijk draait het daarom.
Als je denkt dat je het al weet, wat dan ook, dan is het een must om te lezen, want Frank vindt het hartstikke leuk om daar, met alle respect, wat van door te prikken. Dat leidt ook naar eerlijkheid!
Jan Willem van Ee
